وب سایت علیرضا صائبی وبلاگ علیرضا صائبی
« حکایاتی از قراردادهای فناوری اطلاعات . بخش اول
قدم دوم: حتما پیش از شروع پروژه توافق‌‌نامه و قرارداد مکتوب داشته باشید.
در یکی از پروژه‌های سال ۱۳۹۲ که بنا به توصیه یکی از اساتیدم بعنوان مشاور معاون یکی از وزرا مشغول به کار شدم، هرگز فکر نمی‌کردم که بدون دریافت حتی یک ریال آن سازمان را ترک کنم. علت روشن بود … بی‌دلیل به حرف یک استاد تمام دانشگاه و یک معاون وزیر اعتماد کرده و بدون اینکه قرارداد نوشته شده‌ای داشته باشم وارد پروژه شده بودم … حاصل این همکاری صرف وقتی حدود ۱۲۰۰ ساعت برای تولید نرم‌افزار و ۹۰۰ ساعت برای مشاوره بود که دست آخر برای تسویه حساب آن بیش از ۴۵۰ مورد تلفن، مکاتبه و مراجعه حضوری انجام شد و … تا امروز که تسویه حساب نشده است … :-)
(داخل پرانتز: واقعا سعی کردم مثال خیلی جدید باشد وگرنه از این قراردادهای نانوشته چند مورد دیگر را نیز تجربه کرده‌ام که اتفاقا همه کسانی که روی حرف آن‌ها حساب کرده یا به ایشان اعتماد کرده بودم در همین رده‌ها بودند …)
باری … همانطور که از عنوان قدم دوم بر می‌آید پیشنهاد می‌کنم برای جلوگیری از هر نوع ناراحتی بعدی، حتما تمامی شرائط مورد توافق خود و طرف مقابل را بصورتی کاملا روشن واضح در چند صفحه بنگارید، بصورتی که از هر بخش آن تنها بتوان یک نوع برداشت نمود. مجددا تاکید می‌کنم، منظورم از تمام شرائط مورد نظر دقیقا تمام شرائط است. مثلا اگر توقع دارید کارفرما برای شما تجهیزات یا محلی را فراهم آورد ویا هزینه ایاب و ذهاب یا اسکان شما به شهرستان را پرداخت نماید و یا مثلا با دریافت فاکتور هزینه‌های ایاب و ذهاب شهرستان حداکثر ظرف مدت زمان ۱۰ روز مبالغ را تسویه نماید … لطفا همه را درج کنید و همچنین دقیق و واضح و روشن قید کنید که اگر شرائط درج شده در قرارداد عینا محقق نگردد چه اتفاقی خواهد افتاد … آیا طرفین مکلف به پرداخت جریمه خواهند بود یا از یکدیگر خواهش می‌کنند که به قرارداد پایبند باشند و یا طرفی که مطالبه‌ای از طرف مقابل دارد از تاریخ مربوطه مخیر است کلیه خدمات خود را تا زمان انجام کلیه تعهدات قرارداد از سوی طرف دیگر (ولو در حد یک پرداخت ۱۵۰ هزارتومانی) متوقف نماید.
طبیعتا معنی عرض من این نیست که نمی‌توان به هیچ کس اعتماد کرد، بلکه عرض می‌کنم این اعتمادها را مکتوب کنید تا اگر مثل قرارداد وزارت … من در سال ۱۳۸۸ وزیر و معاون ایشان تغییر نمودند، ۵۷ میلیون تومان (سال ۱۳۸۸) طلبکار نشوید و یا مثل قرارداد دیگری در سال ۱۳۹۳ نتوانند پروژه‌ای که در آن حداقل ۶۰۰ ساعت نرم‌افزار تولید کردید را با یک پیامک ساعت ۱۱:۳۰ شب متوقف کنند. علت اصلی در این مورد اخیر عدم شفافیت در شرائط فسخ قرارداد از سوی طرفین قرارداد و صد البته احساس گردن کلفتی کاذب نماینده کارفرما بود.
یکی از نکات مهم در تدوین قرارداد فی مابین پیوست فنی قرارداد یا همان توصیف دقیق محصول پروژه است که بایستی با دقت تدوین شده و مورد توافق مکتوب طرفین باشد. اصولا پیشنهاد می‌کنم هر نکته‌ای که فکر می‌کنید در همکاری شما با کارفرما ممکن است موضوعیت داشته باشد را در قرارداد بنویسید.
سال ۱۳۷۲ مدیری داشتم که در زمان عقد قرارداد با کارفرمایان خود می‌گفت: “قرارداد برای موقع دعواست …” و فکر می‌کنم کاملا درست می‌گفت. بنابراین قرارداد بایستی بصورتی تنظیم شود که تمامی خواسته‌های طرفین بی‌کم و کاست در آن درج شده و مورد توافق طرفین قرارگیرد. توجه داشته باشید اگر در قرارداد نوشته شده به قانون یا سندی اشاره شده که آن را مطالعه نکردید و یا موردی به عرف مرسوم ارجاع داده شده و شما در آن حوزه اطلاعات کافی ندارید، حتما به متن اسناد مورد نظر مراجعه کنید و تمام آن را بصورت کامل مطالعه کنید تا دریابید دقیقا پاس چه تعهدی را امضاء می‌کنید. آنگاه اگر باز هم تمایل به توافق با کارفرما داشتید، آن را آگاهانه امضاء کنید.
فراموش نکنید، کارفرما خود به تنهایی قادر به انجام کار مورد نظر نبوده و شما قرار است به او در انجام پروژه مربوطه کمک برسانید تا انشاءالله باری از دوش او بردارید … اما قرار نیست شما کمک کنید و کار انجام شود و بعد روزها و روزها به دنبال حق‌الزحمه خود بدوید و مکاتبه کنید و تلفن بزنید … پیشنهاد می‌کنم در صورتی که نمی‌دانید این شرائط به چه صورت می‌تواند باشد در ۱۰-۱۵ قرارداد اول خود با وکیل مشورت کنید و از اسنادی مشابه نماتن یا آنچه در سایت نظام صنفی رایانه بعنوان نمونه قرارداد در موضوعات مختلف آمده کمک بگیرید.
شما می‌توانید در کنار راهکارهای فوق، اسنادی همچون “کلیشه قرارداد فروش خدمات نرم‌افزاری” ویا “کلیشه قرارداد مشاوره فنی فنّاوری اطلاعات” را نیز از بخش تالیفات سایت Saebi.ir دریافت و مطالعه فرمایید. در این اسناد سعی شده است تا بخش‌های مهم و کلیدی یک قرارداد در حوزه خدمات فناوری اطلاعات گنجانده شود. البته بر حسب سابقه این حقیر، موضوعات مذکور در اسناد فوق بیشتر در قراردادهای نرم‌افزاری کاربرد دارد، اما برای دوستان حوزه ارتباطات و شبکه و زیرساخت نیز می‌تواند ایده‌های خوبی ارائه نماید.
حکایاتی از قراردادهای فناوری اطلاعات . بخش سوم »
