وب سایت علیرضا صائبی وبلاگ علیرضا صائبی
برنامه به سوی فردا که روزهای پنج‌شنبه از ساعت ۱۱:۱۰ از رادیو اقتصاد پخش می‌شود برنامه‌ای است که به تشریح کاربردهای فناوری اطلاعات در امور روزمره و به زبانی ساده می‌‌پردازد.
شما می‌توانید نظرات ارزشمند خود را در انتهای همین مطلب ثبت و یا به صورت مستقیم برای نویسنده از طریق فرم تماس با من ارسال فرمایید.
مجری برنامه: در این برنامه قصد داریم یکی دیگر از خدمات دولت الکترونیک را خدمت شما عزیزان معرفی کنیم که عبارت است از پرونده الکترونیکی سلامت. در برنامه امروز با کارشناس محترم برنامه جناب آقای مهندس علیرضا صائبی همراه خواهیم بود و همچنین در خدمت میهانان محترم برنامه جناب آقای دکتر حسین ریاضی مشاور وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و مسئول دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت خواهیم بود.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): در ابتدا از حضور جناب آقای دکتر ریاضی در برنامه تشکر می‌کنم. مباحث مختلفی در حوزه بهداشت و سلامت در کشور مطرح است و شاید فناوری اطلاعات به عنوان یکی از بزرگترین و مهم‌ترین پشتوانه‌های ارائه خدمات عمومی بهداشت و سلامت در کشور مطرح است. همان‌طور که مجری محترم برنامه نیز فرمودند، برنامه در خصوص پرونده الکترونیکی سلامت ادامه خواهد یافت، اما در خود این پرونده الکترونیکی سلامت موضوعات بسیار زیادی قرار می‌گیرد. پیش از اینکه از جناب آقای دکتر ریاضی خواهش کنم که بحث اصلی برنامه را توضیح دهند، خواهش می‌کنم که یک تعریف مختصری را از حوزه‌هایی که تحت پوشش سلامت در وزارت بهداشت قرار می‌گیرد در برنامه داشته باشیم، به این معنا که بتوانیم برای مخاطبین عزیز برنامه تعریف کنیم که وقتی می‌گوییم سلامت و یا مدیریت سلامت در کشور چه حوزه‌هایی زیر این مجموعه قرار می‌گیرد، چون شاید بتوان وزارت بهداشت را از گسترده‌ترین، شلوغ‌ترین و بزرگترین وزارت‌خانه‌های کشور نام برد به طوری که آنقدر گستره خدمات ممکن است زیاد باشد و به تک تک افراد کشور هم این موضوع تسری پیدا می‌کند. مثلا موقعی ما از وزارت‌خانه‌ای صحبت می‌کنیم که فقط با بنگاه‌های اقتصادی سروکار دارد و یا وزارت‌خانه‌ای که فقط با یک صنعت خاص در کشور ارتباط دارد. اما وزارت بهداشت از لحظه قبل از تولد تا زمان مرگ با تک‌تک افراد در ارتباط است.
میهمان برنامه(آقای دکتر ریاضی): طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی سلامت فقط به نبود بیماری اطلاغ نمی‌شود، بلکه رفاه کامل جسمی و روحی و اجتماعی، اقتصادی افراد جامعه را در بر خواهد گرفت و شرح وظایف و ماموریت‌های وزارت بهداشت همه در جهت تامین این سلامت و رفاه مردم است. بر این اساس وزارت بهداشت دو کار تخصصی را دنبال می‌کند. یکی ارائه خدمات بهداشتی، تشخیصی و درمانی است و مدیریت این خدمات که حوزه‌های بهداشت و درمان را پوشش می‌دهند. و بحث دوم ملزومات مورد نیاز برای ارائه این خدمات است. که تربیت نیروی انسانی متخصص که حوزه‌های آموزشی ما هستند و بحث پیشبرد علوم پزشکی که حوزه‌های پژوهشی ما را تشکیل می‌دهند.
ما با طیف وسیعی از خدمات در وزارت بهداشت مواجه هستیم که در شهرهای بزرگ کشور، تا دورافتاده‌ترین نقاط کشور را تحت پوشش قرار خواهد داد.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): شاید وقتی آقای دکتر از بحث بهداشت و درمان صحبت می‌کنند، بهداشت مدارس، مسائل مربوط به بیماری‌ها، سلامت خانواده، سلامت محیط و کار، حوادث، فوریت‌های پزشکی، استانداردها و تعرفه‌های مختلف که در حوزه سلات وجود دارد، مدیریت بیمارستانی، غذا، دارو، سازمان‌هایی مثل انتقال خون، پژوهش فرآورده‌های خونی و مسائلی از این قبیل زیر پوشش این حوزه قرار می‌گیرد. شاید به همین خاطر ما وزارت بهداشت را جزء وزارت‌خانه‌هایی با گستره خیلی زیاد در کشور می‌دانیم. امروز در وضعیت جاری هم که در کشور وجود دارد و با بیست‌و هفت و نیم میلیون کاربر اینترنتی، و شاید با چهل‌و دو میلیون عضو شبکه تلفن همراه و با این امکانات و توسعه فناوری و دانش در کشور، حتما رنج خدمات و گستره خدمات وزارت‌بهداشت برای اینکه بتواند به دست تمام هم‌وطنان برسد نیازداردبه اینکه از فناوری اطلاعات به خوبی استفاده کنیم.
در وزارت بهداشت عمده خدمات به سمت ماموریت‌ها می‌رود، و من مطلع هستم که مزارت بهداشت از فعالان حوزه‌ی فناوری اطلاعات است و دارای تعداد زیادی سایت، زیرسایت، پرتال ارتباطی و… است. از آقای دکتر می‌خواهم که یک توضیحی بفرمایند در این خصوص که در این حوزه اصولا با چه رویکردی وارد شدند و اینکه این پرتال‌ها چه پرتالی است (پرتال خبری است و یا پرتال عملیاتی است) و…
میهمان برنامه(آقای دکتر ریاضی): ما تعریفی از سلامت و وظایف وزارت بهداشت ارائه کردیم، در اینجا بحث فناوری اطلاعات به عنوان پشتیبان و یک عاملی که اعتقاد داریم به عدالت در ارائه خدمات و منابع سلامت کمک می‌کند نگاه می‌کنیم. با این اوصاف کاربرد فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در ارائه هرگونه از این خدمات گسترده وزارت بهداشت جزء حوزه سلامت الکترونیکی و به طبع آن به بحث ما مرتبط خواهد شد. برای رسیدن به این هدف ما اقدامات مختلفی را در وزارت بهداشت انجام داده‌ایم که سه دسته کلی از آنها را نام می‌برم. خدماتی که عمدتا خدمات زیرساختی را تشکیل می‌دهندشاید مردم هیچ‌گاه از آن اطلاع نداشته باشند اما به عنوان زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه سایر خدمات به کار می‌رود. مثل ایجاد مراکز داده در سطح وزارتخانه و دانشگاه های علوم‌پزشکی کشور و یا توسعه زیرساخت‌های ارتباطی که با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات انجام می‌شود. دسته دوم خدمات پشتیبان هستند که عمدتا برای بهبود فرآیندهای اداری و اصطلاحا تحول اداری، مورد استفاده قرار می‌گیرند و مردم احساس رضایت‌مندی در برابر ارائه امور وخدمات اداری خواهند داشت. واضح‌ترین مثال آن بحث سازمان الکترونیک است که در وزارت بهداشت دنبال می‌شود و بحث مکانیزه کردن فرایندها و امور اداری است که از مکاتبات اداری گرفته تاسایر خدمات که در این حوزه داریم. مجموع این دو خدمت به ما کمک خواهند کرد تا به خدمات پیشخوان برسیم. خدماتی که مرتبط است و با مردم و آنها درک می‌کنند و لمس می کنند و از نقاط ورودی و خروجی مختلف که شامل پرتال و وب‌سایت‌های اطلاعاتی است و خدمات الکترونیکی و مراکز تماس و سایر نقاطی که می‌توانند ارتباط با وزارت بهداشت داشته باشند. می‌توانند این خدمات را به صورت مرکزی و یا به صورت محلی در استان‌های مختلف کشور دریافت نمایند.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): پیش از ورود به بحث خدمات پیشخوان وزارت بهداشت برای مردم، یعنی خدماتی که مستقیما مردم آن را از وزارت بهداشت درک می‌کنند و از آن استفاده می کنند. از آقای دکتر ریاضی خواهش می‌کنم راجع به گستره بخش میانی(آن بخشی که در واقع مکانیزاسیون در وزات بهداشت استفاده شده است) و پشتیبان مدیریت و پشتیبان همین بخش پیشخوان ارتباطات مردم نیز هست، توضیح مختصری بفرمایند تا بعد وارد بحث پیشخوان شویم.
میهمان برنامه(آقای دکتر ریاضی): من راجع به سازمان الکترونیکی وزارت بهداشت این توضیح را می‌توانم دهم که این طرح از سال گذشته در هیئت وزارت بهداشت عملیاتی شد و شروع آن با اتوماسیون مکاتبات اداری بود. ماهانه بیش از ۱۲۰هزار مکاتبه الکترونیکی در حال حاضر بین واحدهای مختلف وزارت بهداشت و استان‌هایمان که نمایندگان استانی ما دانشگاه‌های علوم‌پزشکی هستند در سرار کشور داریم و این نشان می‌دهد که اگر این تعداد نامه به صورت دستی می‌خواست منتقل شود چقدر زمان و هزینه از ما صرف می‌کرد. من خود شاهد بودم که مکاتبه‌ای دو هفته بین دو واحدی که هر دو در تهران مستقر بودند قبلا انجام می‌شد که الان با این اوصاف به صورت آنی و لحظه‌ای منتقل می‌شود و در واقع خدمات امکان اطلاع‌رسانی سریع‌تر و بهره‌برداری خیلی بهتری خواهند داشت، مضافا بر اینکه مراجعه کننده‌گان به ستاد وزارت بهداشت یک کد رهگیری خواهند داشت که بعد امکان رهگیری مکاتباتشان را از طریق پورتال وزارت بهداشت خواهند داشت و خدمات بهتری از این طریق به مردم ارائه می‌شود.
بحث بعدی، بحث پرتال وزارت بهداشت است که عمدتا برای اطلاع‌رسانی از آن استفاده می‌شود. یکی از وظایف وزارت بهداشت ارتقاء سطح آگاهی‌ها و سواد سلامت شهروندان است. با توجه به اینکه استفاده از اینترنت در کشور بسیار گسترده شده و ما جزء کشورهایی هستیم که بیشترین درصدکاربران را از جمعیت تحت پوشش از اینترنت داریم، خوب این خود یک مکانیسم عالی است برای اطلاع رسانی که با کمترین هزینه ما بیشترین اطلاع‌رسانی را خواهیم داشت.
در حال حاضر پورتال وزارت بهداشت حدود ۱۴۰ زیر سایت، دارد و صدها هزار صفحه الکترونیکی در حال حاضر در پورتال وزارت بهداشت موجود است. ماهانه حدود ۵/۱ تا ۸/۱ میلیون بازید از پورتال داریم که شاید به طور روزانه ۶۰تا ۷۰هزار بازدیدکننده داریم و حدود ۴۵۰خبر در ماه نیز به صورت گسترده بر روی پورتال وزارت بهداشت به طور تخصصی در حوزه سلامت منعکس می شود. و این یک محمل خوبی است که مردم بتوانند با مراجعه به این زیرسایت اطلاعات مربوط به حوزه‌های بهداشتی و درمانی و خدمات و مراقبت ها را از وزارت بهداشت دریافت نمایند.
کارشناس برنامه(اقای مهندس صائبی)، غیر از بحث اتوماسیون به عنوان سازمان الکترونیکی درون سازمانی و بحث پرتال اطلاع‌رسانی، درحال حاضر خدماتی که به صورت تعاملی با کاربران بر روی پرتال‌هایتان است، (لازم است این نکته را عرض کنم که وجود ۱۴۰پرتال برای یک وزارتخانه، البته در سال۱۳۹۰ در ایران را عرض می‌کنم، نه در سال ۲۰۱۰اروپا و یا کشورهای توسعه یافته، برای کشور ما اینکه یک وزارتخانه ۱۴۰زیرسایت داده باشد، این عدد، عدد بزرگی است و بازدید ۷۰هزار نفری در روز برای یک سازمان حاکمیتی عدد قابل توجهی است.) من آماری را نگاه می‌کردم که حاکی از ورود۴۰۰نفر در روز فقط به ستاد مرکزی وزارت بهداشت می‌بود. البته این را در برنامه‌های آتی مطرح می‌کنیم که شاید جزء خدمات اصلی وزارت بهداشت باشد که یکی کاهش مراجعات حضوری باشد و البته دلیل آن را من مطلع نیستم چون در بعضی جاها مراجعه حضوری نیاز است مثلا برای احراز هویت و مسائلی از این قبیل. ولی سازمانی با این نرخ خدمات ما در کشور کم داریم، وارد مسائل جنبی آن نمی‌شوم که در اینترنتی صحبت می‌کنیم با سرعت بسیار بد و با دسترسی بسیار پایین، با فیلترینگ بسیار زیاد و برخورداری بسیار کم، ولی با همین شرایط ۱۴۰زیرسایت و اینکه شما ۱۲۰هزار نامه را ماهانه به صورت اینترنتی اجراء می‌کنید بسیار جای تشکر و تقدیر دارد. ولی در این حوزه چهار، پنج سرویس را که بیشترین تواتر و تعامل با کاربر را دارد برای ما نام ببرید.
میهمان برنامه(آقای دکتر ریاضی): سرویس‌هایی که به صورت تعاملی و پیشخوان هستند دو دسته می‌باشند. سرویس‌هایی که اصطلاحا به صورت غیر فعال، یعنی یک‌طرفه هستند که عمدتا اطلاع‌رسانی‌های ما را تشکیل می‌دهند. و سرویس‌های که دو طرفه هستند، یعنی تعامل هم زمان بین کاربر و پاسخگوی مربوطه در درون وزارت بهداشت برقرار است. دسته اول، بخش زیادی نیازهای اطلاع‌رسانی مردم عزیزمان در حوزه های بهداشت و درمان را تشکیل می‌دهند که در واقع قبل از اینکه به صورت حضوری مراجعه کنند و دریافت خدمت داشته باشند می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت‌های زیرمجموعه وزارت بهداشت از نحوه ارائه خدمات اطلاع پیدا کنند و با داشتن اطلاعات کافی مراجعه داشته باشند. دسته دوم خدمات ما که اصطلاحا فعال است و مردم ارتباط مستقیم برقرار می‌کنند شامل بحث ارائه مشاوره‌های پزشکی است که ما در حاضر زیرسایتی داریم تحت عنوان moshaver.behdasht.gov.ir که مردم می‌توانند سوالات پزشکی و بهداشتی، عمومی خود را در آنجا اعلام کنند و پاسخ بگیرند. در این سایت همچنین دسته‌بندی روی سوالاتی که قبلا مردم پرسیدند و احیانا ممکن است سایر افراد هم همان سوال را داشته باشند، است. این برنامه‌ی جدیدی است که تقریبا از سال گذشته در سایت وزارت بهداشت انجام شده است. یا در حوزه آموزش ما ثبت‌نام الکتریکی آزمون‌ها را داریم، بدون اینکه نیاز به مراجعه حضوری و ارسال مدارک باشد کاربران می‌توانند برای شرکت در آزمونهای مربوط به زیرمجموعه‌های وزارت بهداشت، مدارکشان را به صورت الکترونیکی اسکن کرده ارسال کنند و ثبت‌نام را کامل انجام دهند. در حوزه پژوهش برای دانشجویان و اساتید ما تامین منابع الکترونیک را داشتیم. فضایی به وجود آمده تا بتوانند از این طریق دسترسی به مجلات و منابع پژوهشی الکترونیکی داشته باشند. مضافا بر اینکه یک بانک اطلاعاتی از طرح‌های تحقیقاتی حوزه علمی پزشکی به وجود آمده که افراد می‌توانند قبل از اینکه یک طرح تحقیقاتی جدیدی را شروع کنند با مراجع به سوابق طرح‌های تحقیقاتی دیگر دوباره‌کاری نککند و از همان استفاده کنند.و این منابع عمدتا منابع خارجی است اما بانک اطلاعاتی که مربوط به طرح‌های تحقیقاتی منابع داخل است تکمیل کننده آن خواهد بود.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): در بحثی که انجام شد آقای دکتر ریاضی آدرس یکی از سایت‌های وزارت بهداشت را فرمودند www.behdasht.gov.ir و فرمودند که تعدادی زیرسایت برای این سایت در نظر گرفته شده و خدمت اولی را یک به عنوان یکی از خدمات جالب و پرکاربرد وزارت بهداشت برای عام مردم مطرح است سایت moshaver.behdasht.gov.ir می باشد که به عنوان سایت مشاوره پزشکی نام برده شد.
از سایت ثبت‌نام الکترونیکی هم نام برده شد که برای آزمونهای علوم‌پزشکی است با نشانی sanjeshp.ir . که زیر مجموعه معاونت آموزشی وزارت بهداشت قرار می‌گیرد.
آقای دکتر در خصوص پژوهشی هم برای تامین منابع الکترونیکی در حوزه پزشکی هم فرمودید، که آدرس آنرا هم اگر ممکن است برای مخاطبین عنوان کنید.
میهمان برنامه(آقای دکتر ریاضی): البته همه این سایت‌ها از طریق نشانی همان پورتال که www.behdasht.gov.ir می‌باشد قابل دسترسی است. اما برای حوزه پژوهشی هم سایت hbi.ir می‌باشد. این سایتی است که دوستان علاقه‌مند ما به مسائل پژوهشی در حوزه پزشکی و حوزه‌های وابسته می‌توانند منابع الکترونیکی‌شان را از آنجا پیدا کنند.
آقای دکتر، ما در پیشخوان اصلی خدمات دولت الکترونیکی ایران سایت www.iran.ir هنوز شاهد این هستیم که پرکاربردترین سرویس‌ها کارت سوخت و کدپستی و درخواست کدپستی است. در حوزه بهداشت و درمان ما سایت اصلی شما را داریم و سایت چند مورد از سازمان‌های زیر مجموعه مثل سازمان انتقال خون و غیره که من نمی‌دانم که مردم چقدر از طریق سایت خدمات تعاملی با سازمان انتقال خون و حتی بنابر رسالت آموزشی وزارت بهداشت چقدر کار اطلاع‌رسانی در این زمینه نیاز دارند و به آن مراجعه می‌کنند. چرا در پورتال iran.ir تعاملات ما با وزارت بهداشت شکل نگرفته است؟
میهمان برنامه(آقای دکتر ریاضی): ما در حال حاضر ابزارهایی داریم مثل موتورهای جستجو که مردم به راحتی می‌توانند مراجعه کنند و نشانی‌های مورد نظر خود را دریافت کنند. به نظر می‌رسد که قرار دادن پیوند حوزه‌های مختلف در یک سایت بدون اینکه ما برنامه‌ریزی برای به روزرسانی آنها داشته باشیم خیلی مفید فایده نخواهد بود. پورتال www.iran.ir با این نیت شکل گرفت که بتواند تجمیعی از خدمات عضو سلامت داشته باشد. اما متاسفانه برنامه‌ای برای به روزرسانی آن تا کنون نداشته‌ایم برای همین شما ملاحظه می‌کنید که حتی برخی از پیوندهایی که در حال حاضر بر روی این پورتال موجود است وقتی کاربرها مراجعه می‌کنند یا وب‌سایت مورد نظر را یافت نمی‌کنند و یا خدمات سرویس‌ها غیر فعال است و این نشان دهنده آن است که ما باید با ابزارها و فناوری های جدیدخود را به روز کرده و از آنها استفاده کنیم.
کارشناس برنامه(اقای مهندس صائبی): به هر حال شاید بد نباشد به عنوان یک دایرکتوری و یک فهرست از خدماتی که دائم به روز می‌شود و فهرستی که مردم بعضا از آن طریق می‌توانند به صورت مجتمل و متمرکز خدمات را ببیند، بد نیست که مردم بتوانند به خدمات وزارت بهداشت که کم هم نیست دسترسی داشته باشند. در برنامه آینده اگر همکاری دوستان سازمان فناوری اطلاعات هم باشد، البته من از همین‌جا از ایشان درخواست می‌کنم که با تعاملی که با وزارت بهداشت انشاءالله برقرار خواهند کرد، سرویس‌های وزارت بهداشت علی الخصوص سرویس‌های تعاملی و اطلاع‌رسانی را درآن صفحات هم در سایت iran.ir در آینده شاهد باشیم.
میهمان برنامه(آقای دکتر ریاضی): چند مورد از خدمات دیگری که به نظرم برای شهروندان می‌تواند جالب باشد را عرض کنم. بحث رسانه‌های دیجیتال حوزه سلامت را داریم. بحث طراحی نرم‌افزارهای آموزشی و حتی بازیها و سرگرمی‌های رایانه‌ای که با محوریت سلامت در فضای مجازی می باشد. سال گذشته جشنواره رسانه‌های دیجیتال در حوزه سلامت را برای اولین بار داشتیم. امسال هم انشاءالله این جشنواره تکرار خواهد شد و از طریق پرتال اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت،(بخش آموزش و ارتقاء سلامت) دوستان می توانند دسترسی به این رسانه‌ها داشته باشند. برخی از این رسانه‌ها از طریق موبایل قابل استفاده است و به راحتی و به طور رایگان می‌توانند بلوتوث کنند. بحث استعلام تجهیزات پزشکی است که ما از طریق پیامک می‌توانیم استعلام داشته باشیم از مدارک حوزه سلامت و پروانه‌های پزشکی افراد را شهروندان می‌توانند sms کنند به نشانه‌هایی که بر روی پورتال وزارت بهداشت درج شده و همین‌طور راجع به تجهیزات پزشکی و داروهای گران‌قیمتی که عمدتا وارداتی هستند، برای اینکه اطمینان خاطر پیدا کنند که این داروها تقلبی هستند و یا از قبل در سامانه‌های وزارت بهداشت ثبت شده‌اند، با مراجعه به زیرسایت‌های مربوطه می‌توانند از شماره این پیامک‌ها اطلاع پیدا کنند و از این خدمات هم استفاده کنند.
عوامل این برنامه:
· سردبیر: خانم مرضیه سالک
· گوینده: خانم رفعتی
· کارشناس برنامه: آقای مهندس علیرضا صائبی
· میهمان برنامه: آقای دکتر ریاضی
· تهیه کننده: جناب آقای فنایی
· گزارشگر: خانم افشار
· نشر الکترونیک: خانم کریمی
