وب سایت علیرضا صائبی وبلاگ علیرضا صائبی
برنامه به سوی فردا که روزهای پنج‌شنبه ساعت ۱۱:۰۵ از رادیو اقتصاد پخش میشود برنامه‌ای است که به تشریح کاربردهای فناوری اطلاعات در امور روزمره و به زبانی ساده می‌‌پردازد.
شما می‌توانید نظرات ارزشمند خود را در انتهای همین مطلب ثبت و یا به صورت مستقیم برای نویسنده از طریق فرم تماس با من ارسال فرمایید.
این برنامه، برنامه شصت و هشتم از سری برنامه‌های به سوی فردا است.
مجری برنامه: در برنامه به سوی فردا وضعیت IT در سازمانها و ارگانهای مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهیم و همچون روال برنامه‌های گذشته در خدمت کارشناس محترم برنامه جناب آقای مهندس علیرضا صائبی هستیم و همچنین از حضور جناب آقای مهندس رضایی معاون فناوری اطلاعات مرکز آمارایران را در این برنامه بهره‌مند خواهیم شد.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): دربرنامه گذشته در خدمت آقای مهندس رضایی بودیم. از ایشان نهایت تشکر و قدردانی را دارم که برای دومین بار قبول زحمت فرمودند و دعوت ما را پذیرفتند و در رابطه با خدمات فناوری اطلاعات در مرکز آمار ایران اطلاعاتی را به مخاطبین عزیز دادند. در برنامه گذشته در رابطه با نظام آمار ثبتی مطالبی عنوان شد، درباره شبکه ملی آمار به صورت مختصر توضیحی داده شد که فکر میکنم در این برنامه بیشتر به آن پرداخته شود. در رابطه با سایت www.amar.org.ir صحبت کردیم که هم انتشار آمار در قالب نشریات و هم بعضی از توصیفات آماری در قالب سریهای زمانی و غیره در روی آن سایت به عنوان مرجع رسمی ارائه کننده آمار در کشور از طرف مرکز آمار ایران قرار داده شده است. و به بعضی از وزارتخانهها، دستگاههای اجرایی و حاکمیتی اشاره شد که از مرکز آمار ایران، آمارهای متوالی و متناوبی را دریافت میکنند.
آقای مهندس رضایی در برنامه به سوی فردا شصت و چند برنامه داشتهایم که بیشتر از ۱۷، ۱۸ دستگاه اجرایی حاکمیتی در این برنامه حضور داشتهاند که مدیرانIT آنها در سطح معاون فناوری اطلاعات یا مدیرکل فناوری اطلاعات بوده‌اند. در هیچکدام از برنامهها نشنیدهایم این افراد بگویند براساس اطلاعاتی که از مرکز آمار ایران دریافت کردهایم چنین تصمیمی گرفتهایم. این موضوع ما را به فکر وا داشته است که آیا از شما نخواستهاند و استفاده نکردند؟ و شاید هم استفاده کردند و ذکر نکردهاند و یا آیا این ارتباط به صورت مستمر وجود دارد؟ طبیعتاً مکاتباتی با شما میشود و شما از آن مطلع هستید. ولی آن قسمتی که از سایت شما استفاده میکنند و یا به صورت ریزداده از شما جزئیات اطلاعاتی میخواهند، آیا این اطلاعات مستمر است، برخط و یا در تصمیمگیریهای افراد دخیل است؟
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): طی سنوات اخیر حساسیت جامعه به آمار بسیار زیاد شده است به طوری که اگر یکسری از آمارها را طی برنامه زمانی که اعلام نکردهایم با تأخیر دو، سه یا هفت روز قرار باشد که اعلام شود، مطبوعات، مجلس و همه این بحث را مطرح میکنند که این آمار منتشر نشده است. پس طبیعی است که جایگاه آمار در بین افراد مشخص است و دلیل آن این است که میخواهند بر آن اساس تصمیمگیری داشته باشند یا موضوعی را نقد کنند یعنی به یک داده آماری و به یک شاخص مشخصی یا یک مرجع بیطرف رسمی نیاز دارند که آمارهای آن قابل اعتماد باشد تا بتوانند عملکردها را براساس آن بسنجند.
طبیعی است که هر دستگاهی دادههای آماری دارد و فعالیتهای خود را رصد میکند ولی آنچه که مورد پذیرش همه میباشد اعم از دولت، مجلس و مردم دادههای مرکز آمار ایران است و در این زمینه مجلس مرتباً در کمسیونهای مختلف این بحث را پیگری میکند که دادهها را به صورت ماهیانه یا طی برنامهریزی زمانبندی مشخصی که دارید به صورت الکترونیکی در اختیار قرار دهید. برای همین منظور، مرکز فعالیتهای خود را به سمتی هماهنگ کرده تا بتواند این دادهها را در اختیار دستگاههای اجرایی و متولیان قرار دهد و خیلی از دستگاههای اجرایی به صورت مشخص و هماهنگ اطلاعات را در دورههای زمانی خود از مرکز آمار ایران دریافت میکنند و فعالیتهای خود را متناسب با آن بررسی میکنند تا ببینند که عملکردشان به چه صورت بوده است.
مثلا چند روز گذشته، یکی از دستگاه اجرایی نهضت سواد آموزی با من تماس گرفتند در خصوص وضعیت بیسوادان در کشور، که تعریفی که ما در سرشماری داریم، بحث نهضت سوادآموزی به چه صورت است، و آمارهای ما چه زمانی در اختیار آنها قرار میگیرد که ببینند با توجه به اینکه در برخی جاها جشن پایان بی‌سوادی را برپا کردند باید وضعیت را مشخص کنند که به چه صورت است. مثلاً در خصوص کاربران اینترنت دستگاههای متولی آن در خصوص اینکه این دادههای آماری که از طرح آماری منتشر شده با آنچه که در دستگاه متولی وجود دارد همخوانی دارد یا خیر؟
مجری برنامه: با توجه به این نکته که اشاره فرموده‌اید، آیا این ملاک‌های استانداردهای شما مثلاً در تعریف بیکاری، اشتغال، باسوادی و بی‌سوادی با ملاکها و استانداردهای بین‌المللی همخوانی دارد؟ یا اینکه ما تعریف ملی برای خود داریم؟
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): هر تعریفی که درمورد بحث‌ها و دادههای آماری خود داریم، اولین کاری که باید انجام دهیم این است که این اطلاعات را با تعاریف بین‌المللی مطابقت می‌دهیم. مثلاً آن تعاریفی که از بیکاری داریم، سازمان ILO تعاریف مشخصی دارد و ما منطبق با آن عمل می‌کنیم و یکسری از تعاریف هم به صورتی بومی و ملی هستند. شاید یکسری از اقدامات در کشورهای دیگر وجود نداشته باشد ولی در کشورمان داشته باشیم. ولیکن بیشترین تعاریفی که برای دادههای آماری خود و آمارها داریم تعاریفی است که منطبق با تعاریف بین‌المللی است و نظر دستگاه بخشی هم در این زمینه مشخص شده و با آن هماهنگی صورت گرفته است. این تعاریف در سایت مرکز آمار، زیرسایتی قرار دارد تحت عنوان تعاریف مفاهیم که برای هریک از تعاریف و مفاهیمی که وجود دارد، در این بخش به همراه تعاریف، تعریف بین‌المللی در بحث دستگاه وجود دارد و در بخش کارشناسی که بحث بررسی شده همه این مفاهیم به صورت مدون قرار دارد.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): پیرو سوال قبلی، آیا در حال حاضر سرویس‌های برخط آماری که مداوم با دستگاههای اجرایی همکاری داشته باشد بین مرکز آماری و دستگاههای اجرایی داریم؟ برای توضیح بیشتر اگر در خاطر شما باشد حدود چند وقت پیش در کشور حساسیت خاصی در مورد اینترنت، فیلتر کردن و درصد کاربران اینترنت پرسرعت ایجاد شد، و یا در مباحث فرهنگی در حدود یک سال گذشته بعضی از سازمانها ۵۰درصد برنامه‌های خود را بر روی برنامه‌های فرهنگی متمرکز کرده‌اند که این خود اعداد قابل تأملی است. برنامه‌های اجتماعی بسیاری داریم، برنامه‌های اقتصادی برای کاربرد تعاملات اقتصادی به شدت با برنامهریزی شبانه‌روزی در حال کار است. آیا در این موضوعات به صورت خاص دستگاههای اجرایی از شما انتظار پایش محیط به صورت مداوم داشتهاند؟
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): همانطور که در برنامه قبلی عرض کردم فعالیتهای آماری که مرکز انجام می‌دهد در ابتدای سال و یا در جلساتی که در شورای عالی آمار تشکیل میشود به تأیید می‌رسد، پس طبیعی است که ما برای فعالیت‌هایمان علاوه بر اینکه برنامه پنج‌ساله داریم و در راستای چشم‌انداز در حال حرکت هستیم برنامه‌های سالیانه هم کاملاً مشخص است. پس در این صورت حین سال نمیتوانیم تغییراتی را داشته باشیم، کما اینکه ما برای سال و ماه فعالیتهای مشخصی را تعریف کردهایم، مثلاً برای سال جاری که سرشماری نفوس و مسکن انجام گرفت حتی طرح‌های آماری یک سال را هم که نمی‌بایست در آن زمان انجام شود به ابتدا یا انتهای سال منتقل کردهایم. پس اگر از این گونه فعالیت‌ها در دستگاهها صورت گرفته است آنها را به سرعت نمیتوانیم انجام دهیم ولیکن شبکه ملی آمار که در حال حاضر در حال نهایی شدن است و همچنین کارهای اجرایی آن در مرکز صورت گرفته است، چنانچه برای اینگونه فعالیت‌ها تعاریف و مفاهیم، نهایی شده باشد و اقلام آماری را تعریف کرده باشیم هیچگونه مشکلی وجود ندارد و در دوره زمانی مشخص مثلا ماهیانه، هفتگی و روزانه می‌توانیم آنها را هم تهیه کنیم و در اختیار قرار دهیم. البته ما برای تهیه سالنامه آماری کشور عملا در حال حاضر با دستگاهها به صورت برخط کار می‌کنیم. سامانه‌ای تعریف شده و فرم کاغذی را جابه‌جا نمی‌کنیم و اطلاعات در دستگاه در آن سامانه تکمیل میشود و برای مرکز ارسال میشود و نظرات بر روی آنها مطرح میشود و با روند گذشته مورد قیاس قرار میگیرد و نهایتا در سالنامه آماری کشور درج میشود .
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): در برنامه هفته گذشته اگر خاطرتان باشد یک نکته‌ای فرمودید که ما برنامه‌ای داریم که آمار در حین تولید به ما برسد. نکته، مسئله و گلوگاه کلیدی همین‌جاست. یعنی اینکه من یک فایل excel را درست کنم و یا یک فرمی را از مرکز آمار ایران فراخوانی کنم و آمارم را در آن بزنم تا اینکه مرکز امار ایران این گرند و این اختیار را داشته باشد که از عملکرد من اطلاعات بردارد. یعنی ملاک تصمیمگیری آن است که بتواند اطلاعات را از عملکرد من بردارد. اما در اینجا سوال این است که در حال حاضر دستگاههای اجرایی برای برنامه‌های پایش محیطی، مثلا ماهانه خود اطلاعاتی از مرکز آمار نمی‌گیرند مگر اینکه در یک برنامه‌ی مصوبی قبلا تعریف شده باشد و مرکز آمار به لحاظ تامین این اطلاعات مثلا از پیمانکاران خاص‌منظوره مثل پیمانکاران آماربرداری حوزه اجتماعی، که از یک چنین حالتی استفاده نمی‌کند.
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): ما می‌توانیم دو سیستم داشته باشیم. سیستم‌های اطلاعات عملیاتی که مبتنی بر آمارهای ثبتی عمل میکند و استفاده از داده‌هایی که در پایگاه‌ها و بانک‌های دستگاههای اجرایی وجود دارد که در آن بحث شبکه ملی آمار را داریم. آنچه که در برنامه قبل عرض کردم این بود که سیستم‌های اطلاعات عملیاتی و دادههای ثبتی در دستگاهها تولید میشود. ما باید بتوانیم به گونه‌ای این دادهها را واکشی کنیم و از آنها استفاده کنیم. برای بحث‌هایی مثل بحث‌های آماری کشور که خوشبختانه در حال انجام است ولیکن این که به صورت مشخص بتوانیم ماهیانه فعالیتهای یک دستگاه را داشته باشیم در حال حاضر چنین چیزی مقدور نیست. تمرکز ما بر روی انسجام بین سیستم‌های اطلاعات عملیاتی و شبکه ملی آمار است که پایگاه‌های اطلاعاتی دستگاهها را بتوانیم به صورت هماهنگ با پایگاه اطلاعات آماری کشور لینک کنیم و اطلاعات را از آن طریق در اختیار قرار دهیم.
مجری برنامه: آیا در اینجا نقص قانونی داریم که الآن به این صورت عمل نمی‌کنیم؟
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): خوشبختانه الان دیگر از نظر اجرا نقص قانونی در این زمینه نداریم. در ماده ۵۴ قانون برنامه پنجم مشخصا آمده است که باید در سال اول برنامه، برنامه ملی آمار مبتنی بر فناوری‌های نوین و با رعایت استاندارها و ضوابط نهایی شود و تغذیه پایگاه‌های اطلاعات آماری کشور به صورت مستمر باشد. ولیکن در کنار آن یک بحثی وجود دارد هر دستگاهی یک سری محدودیت‌های قانونی برای خود دارد. برای مثال همانطور که ما به عنوان مرکز آمار ایران بر اساس ماده ۷ قانون این مرکز، نمیتوانیم اطلاعات محرمانه افراد را در اختیار هیچ دستگاهی قرار دهیم، سازمان ثبت احوال هم همین محدودیت را دارد . مثلا سازمان ثبت احوال غیر اطلاعات هویتی بحث دیگری که عمده شاکلیه اطلاعاتش نیست. پس من اگر بخواهم به بانک اطلاعاتی آنها دسترسی داشته باشم قاعدتا باید به اطلاعات هویتی آنها دسترسی داشته باشم . لذا در اینجاست که کمی دچار مشکل می‌شویم و رد و بدل اطلاعات و موانع قانونی که وجود دارد و برای همین منظور کمیسیون اصل ۹۰مجلس الان پیگیر است و جلسات مکرری با دوستان داریم که بتوانیم این موانع را برطرف کنیم و در چهارچوب قوانین بتوانیم ردو بدل اطلاعات را داشته باشیم.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): با دوستانی که مدیران فناوری اطلاعات سازمانشان در برنامه‌های گذشته به سوی فردا حضور داشتند تماس گرفتیم که از ایشان بخواهیم در رابطه با تعاملتاشان با مرکز آمار ایران صحبت کنند. ولی متاسفانه گزارشگر برنامه موفق به تماس نشدند و از همین‌جا خدمت تمام دوستان سلام عرض می‌کنیم. با صحبتی که با جناب آقای رضایی داشتیم، این دستگاهها ازاطلاعات مرکز آمار ایران حتی مداوم استفاده میکنند و ارتباط اطلاعاتی با مرکز آمار دارند و خیلی خوشحال می‌شدیم اگر این ارتباط برقرار می‌شد و می‌توانستیم اظهارنظر خودشان را در مورد عملکرد مرکز آمار ایران در تامین آمار و انتظاراتشان را بشنویم به هر حال این برنامه حتی اگر یک پل ارتباطی هم بین مدیران فناوری اطلاعات بتواند برقرار کند دستاورد خوبی است که متاسفانه نشد.
در همین راستای تعاملات اطلاعاتی بین دستگاهها سوالی دارم، در بحث نظارت آماری بر ارزیابی و ارزشیابی عملکرد و میزان تحقق برنامه‌های اعلام شده (یک مرکزی باید به صورت بیطرف بر ارزیابی عملکرد نظارت انجام دهد) مثلا ما در شورای انقلاب فرهنگی تصویب می‌کنیم نقشه جامع علمی کشور، یکی باید ارزشیابی و پایش کند در این کشور که آیا دانشگاه‌ها و متخصصین ما به سمت تحقق اهدافی که در نقشه جامع نوشته شده است می‌روند یا نه و یا فلان نظام ملی را داریم، از این برنامهها زیاد داریم. نقش مرکز آمار ایران در اطلاعاتی که جمع میکند و احتمالا به معاونت برنامهریزی راهبردی ریاست جمهوری می‌دهد و یا به خود دستگاهها الان در چه وضعیتی است؟ یعنی آیا الآن در این نظارت مرکز آمار ایران کمک میکند؟
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): هر طرح آماری و یا سرشماری که انجام میشود، حال اینکه داده چه به روش ثبتی تولید شود و چه به روش آمارگیری، این دادهها را ما جمع‌آوری کنیم و ۴مرحله اصلی دارد که شامل: طراحی، اجرا، پردازش و انتشار میباشد. کلیه این مراحل هر طرح آماری و یا هر داده آماری که بخواهد منتشر شود چه بر اساس قانون برنامه پنجم و یا قوانینی که از قبل داشتیم،نظارت بر فرآیند اینها به عهده مرکز آمار ایران است. به عبارتی اگر دستگاهی بخواهد طرح آماری را اجرا کند باید ابتدا طرح نهایی‌اش را در اختیار مرکز قرار دهد و در کمیته آمارهای بخشی و شورای عالی آمار به تایید برساند، و در زمان اجرا، کارشناسان مرکز بر اجرای طرح آماری نظارت میکنند تا ببینند متناسب با آن انجام شد. در پردازش هم به همین ترتیب است. پردازش مورد نظارت همکاران ما قرار میگیرد و نتایج، بعد از تایید همکاران مرکز قابلیت انتشار دارد و اگر طرحی این فرایند را طی نکند مرکز امار ایران نتایج آن طرح را تایید نمی‌کند کما اینکه امکان دارد این فرآیند این استانداردها را داشته باشد. ولیکن قانون این را مشخص کرده و متناسب با آن عمل میشود. در خصوص آمارهای ثبتی هم همان طور که عرض کردم یکی از بحث هایی است که هم قانون تکلیف کرده بر دستگاهها که در زمینه اطلاعات، تعاریف، مفاهیم و استانداردهایشان با مرکز هماهنگ کنند و هم هرگاه مرکز دادههای آماری را خواست در اختیار مرکز قرار گیرد و مرکز بتواند دادهها را منتشر کند.
البته فعالیتهای ما صرفا به دادههای آماری برای داخل کشور هم معطوف نمی‌شود. سازمان‌های بین‌المللی از دادههای آماری ما استفاده میکند و تجاربی که ما در این زمینه داریم در کشورهای منطقه از تجارب بسیار بالایی است و دانش فنی را عمدتا به کشورهای منطقه هم انتقال می‌دهیم.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): بله اتفاقا بعد از سرشماری نفوس و مسکن شنیدم که یکی دو نفر از کشورهای همسایه آمده بودند و روش‌های شما را در جمع اوری اطلاعات می‌پرسیدند و شما دانش فنی خود را به آنها انتقال می‌دادید.
نکته‌ای در اینجا مطرح است که بسیار مهم است. آیا مجلس به عنوان قوه مقننه و دستگاه‌هایی که باید از وضعیت کشور خبر داشته باشد تا بتواند دولت را به انجام بعضی امور مکلف کند. الان ارتباط موردی با شما دارند؟ یعنی فرض کنید الان یک قانونی به مجلس می‌رود شما خودتان با مجلس ارتباط دارید و می‌دانید که کمیسیون‌های مختلف تخصصی اطلاعات مختلف نیاز دارند. آیا این اطلاعات را مرکز آمار تامین میکند؟
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): ما انتشارات عمومی‌مان را که در اختیار مردم قرار می‌دهیم، این انتشارات را به صورت منظم برای نمایندگان و کمیسیون‌ها ارسال می‌کنیم. در مواقعی که کمیسیون‌ها نیاز به دادههای آماری ریزتر داشته باشند و یا نشریه‌ای را هنوز منتشر نکردهایم و آماده انتشار است، مجلس، مرکز آمار را دعوت میکند تا در کمیسیون‌ها شرکت کنیم و نتایج را اعلام کنیم و حتی برخی از نتایج طرح‌های آماری یا بحث‌ها را که به صورت عمومی نمیتوانیم منتشر کنیم به صورت محرمانه برای نمایندگان ارسال می‌کنیم و در خیلی از مواقع مرکز دعوت میشود حتی در سطح علنی در خصوص آمارهایی که دستگاههای مختلف اعلام میکنند،مرکز آمار ایران اظهار نظر میکند.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): بسیار عالی است و این فرض را برای ما پیش می‌آورد که مسئولین تصمیم‌گیرنده به اطلاعاتی که بخواهند از طریق مرکز آمار ایران می‌توانند دسترسی داشته باشند. یعنی کافی است که تمایل داشته باشند و تصمیم بگیرند از اطلاعاتی برای تصمیمگیری خود استفاده کنند. در اینجا مرکز آمار آمادگی ارائه آمار را به دستگاههای اجرایی و تصمیم‌گیرندگان کشور دارد.
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): این هم وظیفه ما و هم خواست ما است. ما از زمانی که اطلاعات را به صورت مجانی در درگاه ملی قرار دادیم در سال ۸۵ وقتی اطلاعات سرشماری را قرار دادیم یکی از اساتید به نام وقتی نتایج را روی درگاه دیده بودند گفتند که تمام اینها را یکباره دانلود کرده بودند. ما تمام داده را تولید می‌کنیم که به اطلاع مردم برسانیم هر چه از این دادههای آماری بیشتر استفاده شود ما خوشحال‌تریم که محصولمان در اختیار عموم قرار گرفته باشد. لذا به طرق مختلف سعی می‌کنیم اطلاعات را برای مسئولین، برای مردم برای دانشگاهیان از طریق رسانه‌ها در اختیار قرار دهیم که اطلاعات به صورت نهادینه و استفاده از اطلاعات در برنامه‌ریزی‌ها در کشور مورد استفاده قرار گیرد.۲۶:۴۰
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): در الگوهای کشورهای پیشرفته و توسعه یافته که مطالعه می‌نمودیم، الگوی بسیار مناسبی با مرکز آمار و دستگاههای اجرایی وجود دارد. این الگو به گونه‌ای است که شرکت‌های تأمین کننده آمار براساس مشکلاتی که در دستگاه اجرایی یا در سطح سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیدا میکنند، طرح‌هایی را آماده کرده و این طرح‌ها را به مرکز آمار آن کشور چه براساس نیاز دستگاه اجرایی چه بدون اعلام نیاز ارائه می‌دهند. اگر مرکز آمار آن کشور تأیید کند آنها نسبت به تهیه، تأمین و ارائه آمار در دستگاه اجرایی اقدام میکنند. آیا چنین روندی در کشور ما هم وجود دارد؟
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): در کشور ما از حدوداً ۴٫۵ سال گذشته رتبه‌بندی شرکت‌های آماری آغاز شده است. حدود ۴۲ شرکت آماری در سراسر کشور وجود دارد که رتبه آماری از مرکز آمار ایران دریافت کرده‌اند و حق فعالیت در طرح‌های آماری را دارند. واحدهای استانی با تأکیدی که وجود دارد باید بخش خصوصی معتمد و دارای تخصص را به کار بگیرند و از شرکت‌های آماری در انجام طرح‌های آماری خود استفاده نمایند. از طرف دیگر طبیعی است که برای تدوین برنامه‌هایی که می‌خواهیم داشته باشیم اولین بحث ما نیازسنجی‌ها و برطرف کردن مشکلات موجود است؛ در آنگونه موارد هم از این دوستان دعوت به عمل می‌آید و نظرات این عزیزان پرسیده می شود.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): برخی از کارکردهایی که مرکز آمار ایران دارد و مردم خیلی با آن آشنایی ندارند و خیلی هم با آن برخوردی نداشته‌اند در این برنامه بیان شده است. اگر فرمایش و توضیح خاصی هست که باید مطرح شود بفرمایید؟
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): تفاوت ما با سایر دستگاهها این است که وقتی به خانوار یا کارگاهی مراجعه می‌کنیم زمانی از این عزیزان گرفته میشود تا پاسخ به همکاران ما دهند، طبیعی است که دریافت نقدی برای مردم ندارد ولی ثمره آن استفاده از این اطلاعات و برنامهریزی در کشور است پس همین جا تشکر میکنم از مردم عزیزمان که تا به امروز هر زمان که همکاران ما مراجعه کرده‌اند پاسخ سوالات آنها را داده‌اند. امیدواریم با برنامه‌هایی که درنظر گرفته شده استفاده از ابزارهای الکترونیکی بیشتر شود و مردم عزیز هم با استفاده از این ابزارها پاسخ ما را بدهند. یعنی اگر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده و از این افراد درخواست شده که به صورت اینترنتی اطلاعات را ارسال نمایند این کار را انجام دهند و دستگاههای اجرایی هم به همین ترتیب این همکاری را بیشتر داشته باشند تا در آینده بتوانیم نظام آماری را به سمت نظام آماری مبتنی بر فناوری‌های نوین انتقال دهیم که بتوانیم هم دقت و هم سرعت را بالا ببریم و هم دسترسی را آسان‌تر کنیم تا همه بتوانند از آن استفاده کنند.
مجری برنامه: با توجه به موضوعی که فرموده‌اید ما دیگر سرشماری نفوس و مسکن را در سال‌های آتی نباید داشته باشیم ؟
میهمان برنامه(آقای مهندس رضایی): نه اینگونه نیست. در حال حاضر در کشورهای پیشرفته مثلاً ژاپن یا کانادا که از نظر آماری اوضاع مطلوبی دارند، ابزارهای الکترونیک از ابزارهای اصلی آن است و باز هم در این کشور‌ها سرشماری هم انجام میشود ولی تعداد سؤالات خود را کاهش می‌دهند. در کشور ما در سرشماری جاری بیش از ۶۰ سوال از خانوارها پرسیده میشود که این زمان زیادی را می‌برد. اگر بتوانیم عمده اطلاعات خود را بصورت ثبتی جمع‌آوری کنیم برای چک کردن کلیه اطلاعات و انتصاب افراد به مکان‌ها یک سری اطلاعات بسیار مختصری در فواصل مشخصی از خانوارها پرسیده میشود. ولیکن تعداد سؤالات به این تعداد ضرورتی ندارد زیرا که از طرف دیگری می‌خواهیم اطلاعات را بصورت ثبتی داشته باشیم.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): بسیار خوشحالم که در این برنامه در خدمت آقای مهندس رضایی بودیم. درباره بعضی از نکاتی که شاید خیلی هم عام نباشد و مردم درگیری عمده‌ای هم با آن نداشته باشند صحبت شد، ولی از مهمترین آنها این نکته بود که اگر مسئولین و مدیران تصمیم‌گیر در کشور ما بخواهند، دسترسی به آمار برای تصمیمگیریهای آنها فراهم میباشد. این مسئله به تصمیم خود مدیران بستگی دارد که چقدر در یک موضوعی که میخواهند تصمیمگیری کنند به مرکز آمار ایران مراجعه نمایند و یا طرح آماری و نیاز آماری خود را ارائه دهند. مرکز آمار ایران هم کاملاً آمادگی دارد که با طی بررسی و فرایند چهار مرحله‌ای که فرمودند آمار مورد نیاز دستگاههای اجرایی را تأمین کنند. اگر برنامه‌ای بر مبنای آمار و دانش حاصل از تحلیل آن نوشته شود میزان دسترسی به اهداف آن به مراتب بیشتر خواهد شد و آن برنامه اصولاً برنامه صحیح‌تری خواهد بود و حتماً ریسک‌های کمتری را دارد. چه بسا که ما شاهد تصمیمات بسیاری هستیم( انسان در طول روز بیشتر از ۲۱هزار تصمیم میگیرد). اگر درنظر بگیریم که مدیران ما در هفته یک تصمیم مهم درباره کشور می‌گیرند و اگر آن یک تصمیم مبتنی بر مرکز آمار ایران باشد و با رایزنی و ارتباط با آقای مهندس رضایی به عنوان مسئول فناوری اطلاعات و یا با رئیس مرکز آمار ایران آقای دکتر آذر که مدرس دروس تصمیمگیری هستند صورت گیرد، تصور میکنم شاهد تحول خیلی سریع‌تری در کشور خواهیم بود.
در حال حاضر اطلاعات هویتی افراد و نفوس در سازمان ثبت‌احوال وجود دارد و یا اطلاعات پستی و ملکی را در سازمان پست و ثبت اسناد و جاهای مختلف دیگر هم داریم، مثلاً اطلاعات تحصیلی ما در وزارت آموزش و پرورش و علوم وجود دارد. درواقع همه این اطلاعات برای استفاده‌های خاص بایگانی می‌شوند. نکته‌ای که در اینجا وجود دارد، این است که بهتر است برای یکسان کردن قالب‌های اطلاعاتی که در سازمان تولید میشود و در دیگر محله‌های بهره‌برداری در کشور استفاده میشود از متخصصین مرکز آمار، دعوت به همکاری شود. همانطور که بیان شد شاید برای مرکز آمار این اطلاعات خیلی کاربرد و تحلیلی نداشته باشد. یک مثال ساده در اینجا اعزام دانشجو به خارج از کشور است که وزارت امور خارجه، سازمان نظام وظیفه و وزارت علوم درگیر این فرایند می‌باشند. به سادگی مرکز آمار ایران آمارهای موردنیاز این تصمیم‌گیری‌ها را می‌تواند در اختیار دستگاههای مربوطه قرار دهد. مسئله مشمولین در موضوعات فرهنگی، رسانه‌ای و جمعیت‌شناختی است و در مسئله برنامهریزی امروزه یکی از اساسی‌ترین پایه‌های تصمیمگیری مدیران ما برنامهریزی اجتماعی است. در همه این حوزه‌ها به نظر می‌رسد یک مکاتبه یا صرف زمان یک ماهه برای مکاتبه، می‌تواند به مدیران ما برای تصمیمگیری کمک کند. امیدوارم مدیران ما تصمیم بگیرند که از اطلاعات مرکز آمار ایران استفاده کنند و آنقدر مدیران تصمیم‌گیر به مرکز آمار ایران فشار آورند تا مرکز آمار ایران سریع‌ترین روش‌ها را برای جمع‌آوری و انتشار اطلاعات پیدا کند؛ این نقطه‌ای است که زحمات شما بسیار محسوس شده و کل کشور از منافع آن بهره‌مند می‌شوند.
عوامل این برنامه:
· سردبیر: خانم مرضیه سالک
· گوینده: خانم رفعتی
· کارشناس برنامه: آقای مهندس علیرضا صائبی
·میهمان برنامه: آقای مهندس رضایی
· تهیه کننده: جناب آقای فنایی
· گزارشگر: خانم افشار
· نشر الکترونیک: خانم غفوری
