برنامه به سوی فردا که روزهای پنجشنبه از ساعت ۱۱:۰۵ از رادیو اقتصاد پخش میشود برنامهای است که به تشریح کاربردهای فناوری اطلاعات در امور روزمره و به زبانی ساده میپردازد.
شما میتوانید نظرات ارزشمند خود را در انتهای همین مطلب ثبت و یا به صورت مستقیم برای نویسنده از طریق فرم تماس با من ارسال فرمایید.
این برنامه، برنامه هفتاد و نهم از سری برنامههای به سوی فردا است.
مجری برنامه: در این برنامه کارشناس محترم آقای مهندس علیرضا صائبی همراه ما هستند. میهمان محترم امروز ما حجتالاسلام محمدرضا آقامیری، عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه هستند و در ادامه برنامه گذشته صحبتهای خود را درباره مسئله فیلترینگ ادامه میدهیم.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): برنامه بسوی فردا تا امروز توانسته است میزبان مدیران IT سازمانها در رده معاون وزیر و مدیر کل باشد و از این بابت به خود افتخار میکند اما در موضوعی با اهمیت فیلترینگ در کشور و در رسانهها خیلی به آن پرداخته نشده است. برخی اوقات در رسانهها فکر میکنند که این جزء خط قرمزهای رسانهای است درحالی که امروز خیلی خوشحالم که در برنامه در خدمت یکی از متولیان این امر در سطح رئیس حوزه علمیه تهران و عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه هستیم؛ و از زبان ایشان در رابطه با موضوع فیلترینگ که یکی از مسائل بسیار مهم در کارکرد روزانه کاربران اینترنتی است توضیحاتی میشنویم.
در برنامه گذشته جایگاه کمیته فیلترینگ از لحاظ تکلیف قانونی و جایگاه آن در کشور که زیرمجموعه دادستانی کل کشور است مورد اشاره قرار گرفته است و اینکه ماده ،۲۲،۲۳،۲۱ جرائم رایانهای ملاک عمل این کارگروه است. میهمان برنامه توضیحاتی فرمودند راجع به اینکه قوانینی داریم و خود ما هم گاهی اوقات به آنها نقد میکنیم، ولی علاوه بر این قانون اساسی کشور تنها معیار تعیین مصادیق محتوای مجرمانه برای ما در کارگروه است. ایشان اشاره فرمودند برخی از سایتها که بسیار کلیدی است و خیلی بر روی آنها بحث میشود با نظر تمامی اعضاء کارگروه مسدود شدند و یا تذکر برای رفع اشکالات آن در محتوا انجام میشود.
در هفته گذشته آقای آقامیری اشاره فرمودند که هر نوع تلویزیون اینترنتی خصوصی منع قانونی در کشور ما دارد. شما چه چیزی را تلویزیون اینترنتی یا خصوصی میدانید؟
میهمان برنامه(حجتالاسلام آقامیری): این بحثی که شما فرمودید در کارگروه مورد اختلاف است. اولاً قانونی که در سال ۱۳۵۸تصویب شده است برای تلویزیونهای غیرمجازی بوده که این خود اختلافی در کارگروه است اما صدا و سیما به عنوان یکی از اعضاء مهم این کارگروه اعلام میدارد که تلویزیون و رادیو به طور مطلق چه اینترنتی و غیر اینترنتی همه مشمول این قانون هستند. بعضی از سایتها دارای عنوان TVمیباشند که طبیعتاً این سایت مشمول درج محتوای مجرمانه میشود. زمانی که شخصی نام سایت خود را TVبگذارد و به ارائه مطالبی که از این گونه موضوعات هستند اقدام کند طبیعتاً به آن اجازه فعالیت نمیدهیم. اما گاهی اوقات یک سایتی در کنار مطالب خود قطعاتی از فیلمها را اضافه کرده و به صورت کلیپ پخش میکند، مثلاً در سایت Tebyan ممکن است که بیش از ۱۰۰هزار کلیپ قابل مراجعه و جذاب قرار داده شده باشد که از لحاظ ما مشکل خاصی ندارد؛ چون این سایت برای تکمیل مطالب خود با اجازه صدا و سیما این کلیپها را در سایت خود قرار داده است که هیچ ممانعتی در آن نیست. برخی از سایتها هم هستند که نام آنها TV نیست اما وقتی به این سایت نگاه کنید چیزی که به ذهن شما میرسد این است که این سایت یک وبسایت تلویزیونی است و غیر از ارائه مطالب تلویزیون چیز دیگری ارائه نمیکند، این موضوع هم از نظر ما مشمول آن جرم قرار میگیرد. مثلاً یک سایت داخلی صفحهای قرار داده و سخنرانی یک شخصیتی مرتباً پخش میشود و ۲۴ ساعت برنامه دارد. وقتی نگاه میکنید میبینید که قطعاً یک تلویزیون اینترنتی است و طبیعتاً این هم مشمول فیلترینگ قرار میگیرد. حال اگر فعالیتی هم برخی از سایتها دارند در اختلاف نظر است، ما اعلام میکنیم که باید مسدود شود و نماینده فلان سازمان میگوید نباید مسدود شود، ولی من خودم به شخصه این را تلویزیون اینترنتی میدانم.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): سایتهایی که ویدیو میگذارند مثل آپارات، YOUTUBEو… مشمول کدام قانون هستند؟
میهمان برنامه(آقای حجتالاسلام آقامیری): عمده مشکلات سایت YOUTUBEنه به خاطر اینکه TVاست بلکه بخاطر این است که به درج تصاویر پورنوگرافی و وارد شدن به حریم خصوصی میپردازد، و با شکایتهای متعددی که به ما رسیده است ما مجبور به فیلتر کردن آن هستیم و از طرف دیگر گله و شکایت میکنند و معمولاً هم قشر دانشجوی ما هستند بخاطر توجهشان از آنها تشکر میکنیم ولی به هر حال خود را به جای مسئولین کشور بگذارند و ببینند که واقعاً YOUTUBEدارای نیت خیر است؟ باید بدانند که YOUTUBEمشکلات زیادی دارد و خیلی از افراد بخاطر اینکه این سایت وارد حریم خصوصی آنها شده خواستند که این سایت بسته شود.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): اگر بین ده میلیارد ویدئو، ۵۰۰ عدد آن هم مربوط به حریم خصوصی باشد اگر مربوط به مسئله پورنو هم نباشد، و علیه مقدسات و جمهوری اسلامی هم که باشد با تمام کسانی که مصاحبه شده است اعلام داشتهاند که چرا حوزه با این گونه سایتها مقابله نمیکند. مثلاً اخیراً ده روز در فضای مجازی به امام هادی علیهالسلام اختصاص پیدا کرد، همانطور که شاهد بودید چندین هزار سایت این کار را انجام دادهاند و مطالب مختلف، ویدئو، لوگو، عکس،… قرار دادند، زمانیکه ما همچنین حرکاتی را در این طیف میبینیم و وقتی به سایتهایی مثل YOUTUBEیا سایتهای به اشتراک گذاری ویدئو اگر اعتراض کنید ویدیوهای خود را برمیدارند. آیا این دلیلی که فرمودید برای مسدود کردن کل سایت کافی است؟
میهمان برنامه(آقای حجتالاسلام آقامیری): ما در شبکههای اجتماعی داخلی اعلام میکنیم وبلاگ شما درج محتوای مجرمانه کرده است و از آن میخواهیم یا تذکر دهد و یا آن را مسدود نماید، که خود مدیر سایت این کار را انجام میدهد. ولی در سایتهای خارجی بسیار خواهش کردهایم که این مطالب را درج نکنند، ولی محتوای مجرمانه متأسفانه در سایتهایی که نام بردید بیش از حد معمول است، یعنی واقعاً غیرقابل کنترل است. در تمامی سایتهای موجود مانند فیس بوک که در معرض دید تمامی اقشار جامعه است نمیتوان این کار را کرد. مثلاً بچه من که سوم دبستان میباشد یک مطلبی را در یک سایتی مطالعه کرده، Comment گذاشته و روز بعد این Comment را به نام بچه من چاپ کردند. درسته که دانشجویان ما فرهیخته هستند و همه چیز را از هم تشخیص میدهند اما اینترنت برای تمامی اقشار جامعه میباشد، پس در این صورت همه نمیتوانند یک نگاه به سایتهای موجود داشته باشند. متأسفانه محتوای بسیاری از شبکههای اجتماعی که اقدام میکنند به درج فیلمها و تصاویر و غیره خیلی بیشتر از حد معمول مجرمانه است، وگرنه ما مانند گوگل آنها را باز میکردیم، گوگل هم محتوای مجرمانه بسیاری دارد ولی چون استفاده بیشتری که از آنها میشود استفاده مطلوب و مناسبی است پس مشکلی ندارد، خود ما هم استفاده میکنیم.
گزارش برنامه
گزارشگر برنامه: در این برنامه در سایت ارشد دانشکده ریاضی دانشگاه صنعتی امیرکبیر هستیم و تعدادی از دانشجویان را با خود همراه کردهایم.
گزارشگر برنامه: ارتباط شما با اینترنت چقدر است؟ و در ارتباط با چه موضوعاتی از اینترنت استفاده میکنید؟
مصاحبه شونده۱: تقریباً بیشتر کارهای من با اینترنت انجام میگیرد و ۶ ساعت در روز از آن استفاده میکنم. مثلاً برای کارهای تحقیقاتی مربوط به درسهایمان یا کارهایی که مربوط به تفریح است مثل فیسبوک، ایمیل،… از اینترنت استفاده میشود، و هیچ مطلبی را به صورت چاپی به استاد تحویل نمیدهیم. اگر جزوهای بخواهیم باید از طریق اینترنت دریافت کنیم.
مصاحبه شونده۲: سال چهارم دانشگاه هستم و حدود ۱۰ ساعت از اینترنت استفاده میکنم. در زمینه کاری، اقتصادی و تفریحی از اینترنت استفاده میکنم. از ۵ یا ۶ بعدازظهر وارد اینترنت میشوم، پس در اینصورت نیاز دارم که اینترنت قطع نشود، قطع و وصل شدن اینترنت باعث میشود که کار ما سخت و وقفه ایجاد شود. چون نرمافزاری که من استفاده میکنم معاملاتی است یک لحظه قطع شدن اینترنت باعث میشود که دیگر قیمت معاملاتی طرف مقابل را نداشته باشم. این مشکلات اینترنت باعث میشود که از یکسری سرویسهای دیگری استفاده کنیم.
مصاحبه شونده۳: اگر تا چند سال پیش اینترنت یک محیطی برای سرگرمی بود امروزه به عنوان یک نیاز اجتماعی تبدیل شده است، چه در کارهای علمی و چه در بخش سرگرمی بخشی جدا نشدنی است. حداقل در طول روز ۲ یا ۳ ساعت از اینترنت استفاده میکنم. بیشتر برای کارهای علمی استفاده میکنم ولی پیدا کردن اخبار و روزنامهها و کارهای فرهنگی هم مورد استفاده قرار میگیرد.
گزارشگر برنامه: چقدر از اینترنت راضی هستید؟ آیا نیازهای شما را برآورده میکند؟
مصاحبه شونده۴: رشته من ریاضی است و به شخصه از اینترنت اصلاً راضی نیستم چون بیش از ۱۰ ساعت از اینترنت استفاده میکنم و تقریباً همیشه اینترنت من وصل است، مشکلی که وجود دارد این است که ما به عنوان یک دانشجو از چیزهایی که باید بتوانیم آن استفاده کنیم، معمولاً نمیتوانیم بهترین استفاده را داشته باشیم. مثلاً سایتهای کتابخانههای مجازی که همیشه از آنها کتاب دانلود میکنیم معمولاً فیلتر هستند و یا اینکه وقتی به دنبال موضوعی میگردیم اگر یکسری لغات خاصی در آن موضوع وجود داشته باشد حتی اگر موضوع مشکلی هم نداشته باشد اکثراً فیلتر میباشند یا حداقل لینکهایی که به ما میدهند لینکهای قابل استفادهای نیستند و نیاز ما را مرتفع نمیکنند. دراین صورت بیشتر مجبور میشویم که راههای دیگری مثل استفاده از فیلترشکنها را به کار ببریم که این کارها هم خیلی وقت گیر است.
مصاحبه شونده۵: وقتی میخواهیم منبعی را دانلود کنیم زمانی که حجم خیلی زیادی دارد چون پهنای باند کشور ما بالا نیست دانلود آن یا نصفه قطع میشود یا اینکه از اول پیغام میدهد که نمیتوان این فایل را دانلود کرد.
گزارشگر برنامه: چه سازمانی مسئولیت این بخش از مسئله را برعهده دارد؟
مصاحبه شونده۶: چون جهتگیریهای کشور ما زیاد است نمیتوان به طور قطع گفت که چه کسی مسئول این بخش است. مثلاً وزیر اطلاعات یک حرفی میزند نماینده آن هم یک حرف دیگری میزند، اهداف این مسئولین هم مشخص نیست.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): یکی از مصاحبه کنندگان اعلام داشتند که ما اظهارنظر واحدی از طرف متولیان و مسئولین نشنیدهایم، و ایشان بیان کردند که هرکسی یک چیزی میگوید و هنوز نفهمیدهایم در مسئله فیلترینگ چگونه باید منطق پشت آن را متوجه شویم.
در برنامه گذشته آقای آقامیری فرمودند که مردم اگر بدانند که چرا ما فیلتر میکنیم با ما هم عقیده خواهند شد. مردم از کجا میتوانند بفهمند که چه سایتی را برای چه فیلتر کردهاید؟
میهمان برنامه(حجتالاسلام آقامیری): این هم یکی از مشکلات است که مردم نمیدانند چرا یک سایتی فیلتر شده است. این نکته که شما فرمودید هرکدام از مسئولین یک چیزی میگویند، درواقع برآمد حرکات معاون و وزیر، مدیرکل و مدیر شده است یک فیلترینگی که درحال حاضر باعث گله و شکایت شده است. طبیعی است زمانی که ما به نحوه فیلترینگ ورود پیدا کنیم از روشهای خاصی استفاده میکنیم و دلایل خاصی داریم. کاربران زمانی که وارد اینترنت میشوند متوجه میشوند که اینترنتی که میخواهند همان اینترنت مطلوب آنها نیست که این موضوع کاملاً مشهود است. از طرف دیگر میخواهیم که کاربران خود را به جای مسئولین کشور بگذارند، با این همه قوانین و شعارهایی که ما در رابطه با اسلامیت کشورمان داریم و اینگونه مباحثی که وجود دارد باعث ایجاد این محدودیتها میگردد.
یک سری از بحثها درباره شنود وجود دارد که انجام آن غیر ممکن است، به گونهای که بخواهیم وارد حریم خصوصی افراد شویم. برای خود من تا به حال محتوای ایمیل هیچ کسی را ارسال نکردهاند تا ببینم هرکسی چه چیزی فرستاده است. بحث شنود باید با رأی قاضی و دادگاه صالحه باشد، درحال حاضر هیچ سازمانی بدون حکم قضائی نمیتواند در حریم خصوصی هیچ کسی چه به صورت مجازی و چه به صورت تلفنی و چه به صورت SMS وارد گردد. در بحث Spam خیلی از مسائلی که پیدا میشود در نقل و انتقال دادهها از طریق Spam شناسایی میشوند. Spam است که مشخص میکند رویکرد یک سری از ایمیلها و سایتها به این سمت حرکت میکند و یک جریانی در حال ایجاد شدن است، درحقیقت آنها یک بررسی هوشمندانه امنیتی در سیستمهای خود دارند که اصلاًبه هیچ وجهی وارد حریم خصوصی کسی نمیشوند؛ مثلاً شخصی که شروع کرده بود به درج فیلمهای کذایی و یا کسی که شماره بانکها را درج مینمود، این عملیاتی بود که ماهها توسط کارشناسان مختلف مورد بررسی قرار گرفت.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): چون کارگروه شورای فیلترینگ کار خارج از قانون جمهوری اسلامی ایران انجام نمیدهد، آیا امکان دارد که شما در کارگروه پیشنهاد بدهید که هر سایتی با دلیلهای قانونی علت فیلتر شدن آن بیان شود. ما از شما خواهش میکنیم که در سایت www.peyvand.ir بخشی از آن را اختصاص دهیم به ادله فیلترینگ سایتها و در اختیار عموم قرار گیرد. چه کاربران عادی که نظر میدهند و چه کاربران فنی و تکنیکال که به صورت تکنیکی با شما بحث کنند و استدلال کنند و چه وکلا و حقوقدانان که قانون میدانند. در این صورت این امکان ایجاد میشود که همه بتوانند نظر بدهند و شما هم نظرات همه را بشنوید.
برای ما این سؤال به وجود میآید که شما نظرات مردم را در زمینه فیلترینگ چگونه بدست میآورید؟ و زمانیکه مردم راجع به فیلترینگ نظر میدهند چه کاری میکنید؟
میهمان برنامه(حجتالاسلام آقامیری): تارنمای پیوندها تحت نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است بخشی از آن را اختصاص داده شده به دریافت شکایات، و این شکایات را خیلی به روز دریافت میکنند. لازم به ذکر است که بسیاری از کاربران اینترنتی گزارشات مربوط به فیلترینگ را به ما میدهند، مثلاً اعلام میکنند که سایت فلان محتوای مجرمانه اینترنتی درج کرده است، که این موضوع را ما بررسی میکنیم، اگر درست باشد آن را در لیست فیلتر کردن قرار میدهیم. بسیاری از گزارشات توسط مردم داده میشود، شکایات مردمی هم در آنجا پاسخ داده میشوند. از طرف مدیر سایت بعد از تذکر اگر درخواست شود که چرا سایت من را فیلتر کردید به سرعت با احترام کامل پاسخ داده میشود و حتی من که متصدی این کار نیستم گاهی دیدم که برخی از صاحبان سایتها با الفاظ بسیار رکیکی از مسئولین فیلترینگ یاد میکنند و دیدم کارگزارانی که در دادستانی کل کشور هستند با احترام کامل گلایه آنها را بررسی کردند که اگر مورد مشکلداری بوده است کاملاً به آنها توضیح دادند. یا اگر هم مشکلی داشته است رفع کردند و یا اگر هم مشکلی نداشته عذرخواهی کردهاند و به گونهای نیست که افراد تصور کنند که یک سایتی را بدون تحقیقات فیلتر میکنیم. این گفته شما که میفرمایید به صورت عمومی جایی را برای گفتههای کاربران درباره فیلترینگ سایتهای مختلف قرار دهیم به هیچ وجه امکانپذیر نمیباشد، مگر اینکه در یک سایتی ۱۰۰سؤال ایجاد شود که چرا فیلتر شده است. این مسئله خوبی است که تا به حال این کار را نکردیم. بد نیست که از دوستان کارگروه خواهش کنیم که گلههایی که به طور متعدد راجع به یک سایت ایجاد میشود دلیل فیلتر آن را پاسخ دهیم ممکن است که بخشی از کاربران ما قانع شوند. طبیعی است که به همان دلیلی که عرض کردم بحث فیلترینگ مطلوب مردم نمیباشد و طبیعتاً خوشایند کسی نمیباشد و حتی اگر هر دلیل هم بیاوریم میگویند دلیل شما غیر قابل قبول است.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): مثلاً راجع به چند سایت همه در تیم فیلترینگ به نتیجه میرسند که باید فیلتر شوند، یا درجایی رباتی به نتیجه میرسد که سایت دانشگاه sussex چون حروف S.e.x دارد ما نمیتوانیم اجازه دسترسی دهیم. درواقع شما یک کمیته قانونی در مقام قضاوت هستید که مردم یک مطلبی را ببینند و یا نبینند، در این صورت بهتر است ربات log تشخیص خود را در جایی قرار دهد و این موضوع را در جایی چاپ کنید که مردم ببینند و بتوانند نظر بدهند. این طور که من متوجه شدهام اگر کسی شکایتی داشت، میتواند شکایت خود را اعلام نماید، همانطور که بیان کردید راجع به وبسایتهای داخلی فرمایش شما درست است و من بارها دیدهام که یک وبلاگی محتوایی وارد کرده است و از آن چیزی برداشت شده است که خلاف مسائل کشور بوده است، به آن توضیح داده شده و محتوای موردنظر را برداشته است. روش برخورد دوستان پاسخگو در شورای فیلترینگ هم همه مورد توجه بوده است، همانطور که فرمودهاید کمیته فیلترینگ کاملاً با متانت و ادب برخورد کردند. راجع به سایتهای خارجی چگونه عمل میکنید؟
میهمان برنامه(حجتالاسلام آقامیری): در مورد سایتهای خارجی میتوان به کارگروه پیشنهاد کرد که اگر تعداد شکایات بیش از ۱۰۰ عدد شد دلایل فیلترینگ سایت مربوطه را اعلام کنند. ممکن است که برخی از سایتها بیدلیل فیلتر شده باشند و تنها علت، سلیقه شخصی باشد. با توجه به فرمایشات جنابعالی از دوستان کارگروه میخواهم که حتماً اگر گلهها و شکایتها بیش از ۱۰۰ عدد شد دلایل فیلتر شدن آنها را بیان کنند.
مجری برنامه: شما وقتی در برخورد با فرزند خود صلاح نمیبینید که وارد یکسری از سایتها شود از شما علت این ممانعت را سؤال میکند و شما مجبور هستید که برای او توضیح دهید به چه علتی اجازه استفاده را نمیدهید. درمورد افرادی هم که در جامعه هستند این نیاز احساس میشود که اگر قرار است که یک سایتی فیلتر شود آنها بدانند که علت آن چیست و در جریان قرار گیرند که شاید تعداد زیادی از آنها هم قانع شوند.
میهمان برنامه(آقای حجتالاسلام آقامیری): ما هم معتقدیم که اگر دلایل برای مردم گفته شود عموماً شکایتها کمتر خواهد شد.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): بحث امروز به صورت مصداقی و با تکیه بر آنچه که گروه تحقیق برنامه به دست آورده بود بیان شد. توضیحات بسیار خوبی هم از آقای آقامیری شنیدیم. در حال حاضر مکانیزم مشخصی برای رسیدگی به بازخوردها وجود دارد و یا ما فقط به همان لینک شکایاتی که در www.peyvandha.ir است محدود هستیم؟
میهمان برنامه(حجتالاسلام آقامیری): همانطور که شما میدانید چه اتفاقاتی در کشور ما میافتد، اختلالاتی که در برخی از سایتهای جستجوگر صورت گرفت همانطور که همه خبر دار شدند ما زودتر از بقیه باخبر شدیم و ما کمی هم نگران شدیم. ما در جریان مسائل و مشکلات و گلایههای مردم هستیم ولی از طرف دیگر ادلهای در برخی مواقع وجود دارد و آن اینکه اخلال فنی بود که ما در جریان نبودیم و خود وزارت ICT و مجموعههای مربوطه خبر داشتند چه اتفاقی افتاده است. ما باید بدانیم که گاهی اختلالات از طریق خارج از ایران صورت میگیرد، درحال حاضر اینترنتی که در کشور وجود دارد کند میباشد، واقعاً وزارت ICTنمیخواهد محدودیتی ایجاد گردد. درواقع اینترنت یک کالایی است که از خارج کشور دریافت میگردد که این کالای خارجی گاهی اوقات با مشکلات مواجه میشود؛ درخواست اینترنت هم در کشور زیاد است، مثلاً در یکی از مؤسسات داخل تهران چهار تا stm1 وجود دارد یعنی حدود ۶۰۰ MB اینترنت که تنها مربوط به یک سازمان میباشد که این امر طبیعی است و این اختلال ایجاد میشود. زمانیکه data center که در تهران یا در خارج از تهران مثل شهرک پردیس است، در این صورت این کالا با توجه به خارجی بودن آن گاهی اوقات مردم باید قبول کنند که یک درصد زیادی مربوط به اختلالات فنی میباشد.
کارشناس برنامه(آقای مهندس صائبی): ما امیدواریم که کمیته فیلترینگ یک سخنگو داشته باشد همانطور که راجع به امور اقتصادی، امور حقوقی و قضایی، دولت و مجلس،… داریم. خیلی خوب است مثل خیلی از موارد دیگری که مورد ممیزی قرار میگیرد این سخنگو هر چند وقت یکبار نشست خبری داشته باشد، مسائل را بشنود، با خبرنگاران بحث کند، در این صورت حداقل باعث میشود که باب ورود نظرات مردمی به صورت خیلی گسترده به شورایی که شاید تا امروز خیلی هم باب مردمی نداشته است باز شود.
عوامل این برنامه:
· سردبیر: خانم مرضیه سالک
· گوینده: خانم رفعتی
· کارشناس برنامه: آقای مهندس علیرضا صائبی
·میهمان برنامه: حجتالاسلام آقامیری
· تهیه کننده: جناب آقای فنایی
· گزارشگر: خانم افشار
· نشر الکترونیک: خانم غفوری