وب سایت علیرضا صائبی وبلاگ علیرضا صائبی
گوگل‌مپ به‌عنوان یکی از سرویس‌های شناخته‌شده نقشه و مسیریابی دیجیتال، از زمان آغاز به کار خود هدف اصلی را بر ارائه نقشه‌ای جامع، دقیق و قابل‌دسترس برای همه کاربران متمرکز کرده است. بیانیه مأموریت گوگل به‌طورکلی به این موضوع اشاره دارد که هدف آن «سازماندهی اطلاعات جهان و دسترس‌پذیر ساختن آن برای همه» است. براین‌اساس، سرویس نقشه گوگل با ارائه امکاناتی چون جستجوی مکان‌ها، مسیریابی بهینه، و اطلاعات ترافیکی در زمان واقعی، سعی در تحقق این هدف دارد. از دیدگاه کاربران، مأموریت گوگل‌مپ فراهم‌کردن تجربه‌ای بی‌نظیر از مسیریابی است که در همه نقاط جهان با دقت و جامعیت بالا به کار گرفته شود.
سرویس مسیریابی گوگل‌مپ، به‌ویژه، مأموریتی مبنی بر «ایجاد دسترسی آزاد به اطلاعات جغرافیایی و مسیریابی در هر زمان و مکان» دارد و قصد دارد تجربه کاربر را با کمک داده‌های زنده (Live Data) و الگوریتم‌های پیشرفته بهینه کند. در بیانیه‌های رسمی و تبلیغات، گوگل بر اهمیت دقت، جامعیت، امنیت، و محرمانگی اطلاعات در سرویس مسیریابی خود تأکید دارد. اما این سرویس در عمل با تعارضاتی روبروست.
هرچند گوگل‌مپ در ارائه نقشه‌ها و اطلاعات مسیریابی توانسته به دستاوردهای قابل‌توجهی برسد، اما به دلیل برخی تصمیم‌گیری‌ها و مسائل تجاری، تناقض‌هایی میان عملکرد واقعی و بیانیه مأموریت آن مشاهده شده است. این تعارضات به چند بخش قابل‌تقسیم است:
۱. حریم خصوصی و جمع‌آوری داده‌های کاربران:
یکی از جنبه‌های موردتوجه کاربران، مسئله حفظ حریم خصوصی در استفاده از گوگل‌مپ است. گوگل برای ارائه اطلاعات دقیق‌تر و شخصی‌سازی‌شده بیشتر از مکان و مسیر، اطلاعات مکانی کاربران را به طور مداوم رصد و ذخیره می‌کند. این مسئله در تعارض با تضمین محرمانگی و امنیت اطلاعات شخصی کاربران است که در بیانیه مأموریت گوگل بر آن تأکید شده است. شکایات متعددی از گوگل به دلیل عدم شفافیت در جمع‌آوری و استفاده از داده‌های کاربران ثبت شده است و در مواردی گوگل حتی در قبال مکان‌یابی و داده‌های مکانی کاربران جریمه‌های سنگینی پرداخت کرده است.
۲. تبلیغات مبتنی بر مکان:
گوگل از اطلاعات مکانی کاربران برای نمایش تبلیغات هدفمند استفاده می‌کند. این رویکرد تجاری، در تعارض با هدف دسترسی آزاد و بی‌طرفانه به اطلاعات جغرافیایی است. برای مثال، کسب‌وکارهایی که هزینه تبلیغات پرداخت می‌کنند، در نتایج مسیریابی و جستجوی گوگل‌مپ به صورتی شاخص‌تر نمایش داده می‌شوند، حتی اگر موقعیت یا کیفیت خدمات آن‌ها نسبت به دیگر مکان‌ها برتر نباشد. این مسئله باعث می‌شود تجربه کاربری که گوگل به آن متعهد شده، کمتر در جهت ارائه اطلاعات بی‌طرف و دقیق باشد.
۳. دسترسی محدود به اطلاعات و استفاده تجاری:
اگرچه مأموریت گوگل شامل دسترسی آزاد به اطلاعات است، اما سرویس‌های مختلف گوگل‌مپ به‌مرور به‌صورت تجاری و محدود عرضه شده‌اند. برای نمونه، سرویس‌های ویژه برای کسب‌وکارها و APIهای مسیریابی که هزینه بالایی دارند، به کاربران عادی اجازه دسترسی کامل به اطلاعات و خدماتی که گوگل متعهد به ارائه آن‌ها بود، نمی‌دهند. این رویکرد نه‌تنها باعث محدودیت در دسترسی آزاد به اطلاعات شده، بلکه با اصل بی‌طرفی و جامعیت اطلاعات که در مأموریت گوگل آمده، مغایرت دارد.
۴. مسائل حقوق بشری و اطلاعات محدود:
گوگل در برخی کشورها به دلیل محدودیت‌های سیاسی و حقوق بشری دسترسی به برخی اطلاعات و نقشه‌های جغرافیایی را مسدود کرده است. برای مثال، مرزبندی‌های جغرافیایی خاص، یا حتی محدودکردن سرویس‌های مکان‌یابی در کشورهایی که مشکلات دیپلماتیک با آن‌ها وجود دارد، باعث می‌شود تجربه کاربری که گوگل‌مپ وعده داده بود، در همه نقاط جهان مشابه نباشد و جامعیت اطلاعات جهانی نقض شود.
۵. اتکا به داده‌های شخص ثالث و دقت نقشه‌ها:
گوگل در بعضی مناطق جهان از داده‌های محلی و اطلاعات طرف‌های ثالث استفاده می‌کند که به‌اندازه کافی معتبر و دقیق نیستند. این امر باعث می‌شود اطلاعات و نقشه‌های ارائه‌شده در گوگل‌مپ در برخی مناطق کم‌دقت و ناقص باشد، و این مسئله نیز با بیانیه مأموریت گوگل در تضاد است که ادعا می‌کند اطلاعات را به‌صورت دقیق و جامع برای همه فراهم می‌کند.
به‌طورکلی، گوگل‌مپ یکی از قدرتمندترین ابزارهای نقشه و مسیریابی است و به واسطه فناوری پیشرفته‌ای که به کار گرفته، توانسته رضایت میلیون‌ها کاربر را جلب کند. اما برخی از جنبه‌های تجاری، استفاده از اطلاعات کاربران و محدودیت‌های دسترسی در شرایط خاص باعث شده‌اند تا عملکرد واقعی این سرویس در برخی موارد با مأموریت اعلام‌شده گوگل تعارض پیدا کند. اگر گوگل بتواند در جنبه‌هایی مانند شفافیت بیشتر در استفاده از داده‌ها، ارائه اطلاعات بی‌طرف و جامع‌تر و حفظ حریم خصوصی کاربران پیشرفت کند، می‌تواند به اهداف اصلی مأموریت خود نزدیک‌تر شده و اعتماد بیشتری از سوی کاربران به دست آورد.
به‌صورت طبیعی می‌توانید نام تجاری نرم‌افزارهای داخلی مسیریابی را به‌جای گوگل‌مپ و ایران را به جای جهان در این متن به کار ببرید.
هم‌اندیشی انسان‌گرایی دیجیتال
dighum.ir | t.me/digitalhumanism
