هوش تجاری به مجموعه تئوریها، متدولوژیها، فرایندها، معماری و تکنولوژیهایی که اطلاعات خام را به اطلاعات و دانش کارآمد و معنیدار تبدیل میکنند هوش تجاری یا Business intelligence گویند. البته عبارت “هوشمندسازی کسب و کار” نیز جزء عباراتی است که بعضی اوقات به عنوان مترادف معمول برای BI بکارمیرود.
با هوش تجاری میتوان حجم زیادی از دادهها را پردازش نموده و از اطلاعات یا دانش معنادار حاصل از این پردازش فرصتهای تازهای را برای توسعه کسب و کار ایجاد یا شناسایی نموده و از این راه به مزیت رقابتی موثر و پایداری دست یافت. این تاثیر و پایداری از آن جهت بالاست که دانش و اطلاعات حاصله مبتنی بر دادههای خام و واقعی کسب و کار و یا احتمالا دادههای خارجی مرتبط بوده و بیانگر رفتار موجودیتهای مطرح در سامانههای اطلاعاتی یا کسب و کار باشند.
فناوریهای BI دیدگاههای مختلفی از گذشته، حال و آینده را از کسب و کار توصیف و ترسیم میکنند و برای این منظور معمولا از فرایندهای زیر بهره میجویند:
* سامانههای گزارشگیری متنوع
* پردازشهای آماری برخط
* تحلیلهای آماری
* داده کاوی (Data mining)
* شناخت الگوهای رفتاری پنهان موجودیتهای اطلاعاتی
* مدیریت راندمان کسب و کار
* فرایندهای پیچیده پردازش وقایع و رخدادها
* فرایند کاوی (Process mining)
* سنجش کسب و کار با معیارها
* متن کاوی
* تحلیل پیشبینانه
* سیستمهای توصیه گر
بصورت خلاصه شاید بتوان BI را بدین صورت تعریف نمود:
“بهبود و ارتقاء کسب و کار از طریق استفاده از نتایج تحلیلی پردازش داده، اطلاعات و دانش”
در این راستا بسیاری از مدرسین و دروس دانشگاهی صرفا با نگاه توصیفگرانه دادهها را پردازش میکنند و نام آن را BI مینهند، در حالیکه مفهوم BI در واقع بکارگیری مستمر نتایج حاصل از تحلیل اطلاعات در بهبود و ارتقاء کسب و کار است که این بهبود میتواند در هریک از زمینهها مانند ایجاد مزیت رقابتی، کاهش هزینه ویا افزایش رضایتمندی مشتریان تعریف شود.